Ilanngussaq 1 | Politikkikkut suleqatigiinnissamik isumaqatigiissut

Kommune Qeqertalimmi Inuit Ataqatigiit, Atassut, Demokraatillu siammasissumik ataatsimoortumik anguniagassatut siunissaat qinigaaffiup iluani 2021-2025.

Kommune Qeqertalimmi eqaatsumik pitsaasumillu aqutsineq ingerlatsissavarput.

Kommune Qeqertalik aqutsinikkut nutaaliorfiusoq, allaffissornikkut aqutsineq pisariitsoq innuttaasunut qanilaartoq peqataatitsisoq, saaffigiuminartorlu, kalaallit ileqqutsinnut kulturitsinnut naleqquttoq, nunarsuarmioqataanitsinnillu peqataanermik ilisarnaatilimmik ineriartortitsinerput nangeqqissavarput.

Kommune Qeqertalimmi sullissisut pitsaasumik innuttaasunik sullissisut pigissavagut taamatuttaarlu innuttaasunik kiffartuussinerup eqaallisartuarnissaa anguniartuassallutigu. Tamanna ilinniartitsinikkut, piginnaasanik inerisaanikkut pitsaasumillu sullissinikkut angussavarput. Siullertut kommunimi sulisut piginnaasaanik misissuinissaq suliarineqassaaq, taamaalilluni sulisut tamarmik piginnaasaat pitsaanerpaamik atorluarneqarsinnaalissapput. ”Pitsaasumik ileqqorissaarluni aqutsinerup” tunngavilissavaa Kommune Qeqertalimmi innuttaasut sulisunik pitsaasumik sullinneqartutut misigilernissaat. Taamaattumik sullissinermi pisinnaatitsissutit pilersaarutillu naapertorlugit kommunip suliassaanik pitsaasumik suliaqartoqarsimanersoq isorinnilluni pilersaarut Kommunabestyrelse –miit misissorneqartassaaq. Qaqugukkut allaffissortoqarpallaartarpa? aamma qaqugukkut allaffissorneq eqaallisarneqarsinnaava? Pisariaqartitsinerup misissorneqarnera aamma suliamik aaqqiissut Kommune-mi ataatsimiisitalianut Kommunalbestyrelse –mi ilaasortanik saqqummiunneqartassaaq. Kommune –mi innuttaasut Kommune-milu sulisut partiinut arlaannaanulluunniit atanngitsutut isigalugit tatigisinnaassavaat aamma malittarisassat maleruagassallu atuuttut malillugit sullinneqarnissartik tutsuiginartutut isigisariaqarpaat. Taamaattumik sulisut inerisarneqarnerini sulisutut inissisimaffii pingaarnerutinneqassapput.

Inuit ataasiakkaat sunniuteqarlutik peqataasinneqarnerat.

Suliffeqarfiup aaqqissuussaanera aqqutigalugu Kommune Qeqertaliup najukkami sullissinermut akisussaaqataatitsineq atulerpaa. Pisarialimmik sullissinerup ataatsimoorussamik paasineqarnissaa Kommune-p massakkut suliaralugu aallartippaa; Kommune-mi tunngaviusumik ilinniarsimassuseq pillugu INUA-mi ilitsersuut pitsaanerusoq ilusilersorneqarpoq. Kommune-p sulinera paasiuminarnerussaaq aamma innuttaasunik oqaloqateqarneq ataatsimiititaliani Kommunabestyrelse –milu ataatsimiinnernit pisariaqartitanik piumasaqaatinilluunniit, ilimagisanik imaluunniit pisariaqartitanik naammaginartumik tunniussissaaq imaluunniit naammassinnissaaq, ima; uppernarsaatit isertuussaanngitsut tamanut saqqummiuttarlugit. Suliaq qanoq
suliarineqartarnerinik takunnissinnaatitaaneq sulianik takusaqarsinnaanermut aalajangernermi tunngaviussaaq. Taamaattumik Kommune –p sulineranik paasiuminarsaaneq annersumik suliarissavaa. Paasissutissanik ingerlatitseqqiisarnermik aaqqissuussaq aqqutigalugu attaveqartarnermik sulineq aamma nukittorsarneqassaaq. Atorfillit atorfitsik aallaavigalugu atornerluinnginnissaat, pissaanermik atornerluisoqannginnissaa aamma pisortat aningaasaataannik atornerluisoqassanngitsoq Kommunalbestyrelse–p kissaatigaa qulakkeerumallugulu.

Siusissukkut suliiuteqarneq.

Meeqqat suli atualinngitsut immikkut ittumik nutaamik sammineqassapput. Atualernissamut piareersarneq meeqqerivimmiittarnerit pitsaanerusumik angusaqarfiusinnaanerinik misiliisoqassaaq aamma nuna tamakkerlugu nerisaqarnermut siunnersuutit Inuuneritta III-miittut atuutilersinneqarnissaat suliniutaassaaq kiisalu meeraq peqqissoq anguniarlugu Kommune-mi nerisaqarneq pillugu politikki suliarineqassapput.
Ilaqutariinnut aqqutissioqatigiinneq/isumasioqatigiisitsineq meeqqamut/nut tunngasumik/nik suliassamik takkuttoqartillugu siullersaallugu iliuuserineqartalernissaa anguniarneqassaaq, tamannalu atuuttassasoq aamma meeqqamik angerlarsimaffiup avataanut inissiinissaq pinaveersaarniarlugu kiisalu meeqqamik ulloq unnuarlu inissinneqarsimasumik angerlartitsiniarnermi.
Inuuneq pitsaanerpaamik aallartissinnaajumallugu najukkami ernisussiortoqalernissaanik/najukkami ernisarfeqalernissaanik sulineq peqqunnissaqarfik suleqatigalugu nangikkusupparput, taamaalilluni ilumiuunermiit taoersersorneqarnissaq anguneqalersinnaassammat.
Ilaqutariit inooriaasiannik kingornuttakkat allanngortinnissaannik sulineq suliassaqarfiit INUIT aamma Timi Tarni iluini suliassaqarfiit tamarmik suleqatigiinnerisigut nukittorsarneqassaaq. Meeqqat inuusuttullu alliartonerminni pitsaasumik aamma sinaakkuteqartinneqassapput, ingammik atukkamikkut ilungersunartumik inissisimagunik. Siusissukkut suliniuteqarneq aamma aaqqissuussaasumik ajornartorsiutaasartut sorlaannik misissuinerit aqqutigalugit suliaqarfinni sulisoqassaaq, taamaalilluni pitsaasumik suliniuteqarnerit aallartinneqassapput, akuttunngitsumik malinnaalluni sulisoqartassaaq aamma meeraq, inuusuttoq ilaqutariillu suliap ingerlanerani qanimut suleqatigineqassapput, ilaatigut MANU-p atuutilersinneqarneratigut. Isumaginninnermut aqutsisoqarfiup Kommune –nimut neqeroorutai aaqqissuussaasumik iluarsaartuunneqassapput Kommune Qeqertalimmi neqeroorutit pitsaanermik atorneqarsinnaasunngortillugit.

Meeqqat atuarfiat:

Meeqqat atuarfiat nukittorsarneqassaaq. Meeqqat atuarfiat pillugu ukiuni tulliuttuni siunniunneqartoq ”Siunnerfik” nangeqqillugu sulissutigineqarnissaa isumaqatigiissutigineqarpoq. Ilaatigut imaqartoq meeqqat angusaasa qaffasinnerulernissaanik. Meeqqat atuartut immikkut pisariaqartitsisut ajornannginnerusumik meeqqat atuarfianit naammassilernermi ikaarsariartarnissaat eqaallisarneqassaaq susassaqartut ukuusut suleqatigalugit (Atuarfik – Majoriaq – Suliffeqarfiillu).

Utoqqaat:

Utoqqarnut politikki: Kommune –mi utoqqaat tusarniaaffigineqarnissaat sulissutigineqassaaq aamma taakkua kissaataat utoqqarnut politikkimi ilaatinneqassapput. Qeqertarsuarmi utoqqaat illuata utoqqaat paaqqutarineqarnissaminnik pisariaqartitsinngitsut najugaqatigiiffiat misileraatigaa aamma utoqqaat angerlarsimaffimminni kisimiillutik najugaqarusunngitsut ajunngitsumik neqeroorfigineqarnissaminnut periarfissaat nalunaarusiarisarpaat. Utoqqaat ataatsimoorussamik najugaqateqarfeqarusunnertik, angerlarsimaffimmilu ikiorteqarnerup eqaallisarneqarnissaa imaluunniit allatigut tapersersortilluni ikiorneqarsinnaanerit pisariaqartillugit oqaatigisartagaat misissorneqassapput. Neqeroorummut utoqqaat namminneq soqutiginninnerminnik tunngavilersuutaat Kommune-mi utoqqarnut politikkip ineriartorteqqinneqarnissaannut tunngaviussapput. Aasianni immikkut utoqqaat ornittagaqalernissaat misissorneqassaaq (Utoqqaat ornittagaat utoqqaat illuaniimmat)

Innarluutillit:

Innarluutillit politikkia inerisarneqassaaaq. Inuit innarluutillit siunnersuisoqatiivinik pilersitsinikkut kommunitsinni Inuit innarluutillit atugaasa pitsaanerulersinnissaanut tusarniaasarnikkut peqataatitsineq pilersinneqasaaq. Innarluutillit Kommune Qeqertaliup avataanut ulloq unnuarlu angerlarsimaffimmiittut utertinneqarnissaat anguniarlugu ulloq unnuarlu angerlarsimaffimmik pilersitsisinnaaneq qulaajaavigineqassaaq, pilersitsisoqarsinnaanera anguniarlugu. Innarluutilinnut angajoqqaat atukkamikkut pitsanngorsaavigineqarnissaat sulissutigineqassaaq, ilaatigut ilisimasalinnik imaajaaffissaqarnissaat anguniarlugu. Inuit innarluutillit ilinniartitaanerisa suliffeqartitaanerisalu periarfissagissaarnerulernissaat suliffeqarfiit qanimut suleqatigalugit periarfissat pitsanngorsarneqassapput. Inuit innarluutillit najugaqatigiiffii inuit innarluutillit pisariaqartitaannut pisinnaatitaaffinnullu naapertuuttumik aaqqissuunneqassapput. Inuit ersinngitsumik innarluutillit tarnimikkullu nappaatillit eqqumaffigineqarnerat sullinneqarnerallu pitsaanerusoq anguniarneqassaaq. Tarnikkut innarluutillit isumagineqarnerat peqqinnissaqarfik qanimut suleqatigalugu pitsangorsaavigineqarnerat sulissutigineqassooq.

Meeqqat ornittagaat.

Kommune Qeqertalimmi meeqqat inuusuttuaqqallu ornittagaat nukittorsarneqassapput, nukittorsaanerup kingunerissavaa ornittakkani sulisut sullissillaqqinnerulernermikkut meeqqat inuusuttuaqqallu pisariaqartitsisut siusinaarnerusumik ikiorserneqarsinnaanissaannik aqqutissiueqataanissaat. Tamanna anguneqassaaq sunngiffinni ornittakkani aqutsisut illoqarfinni isumaginnittoqarfimmik kommunitsinnilu MISI-mik suleqateqarnissamik annertusaatinnerisigut sulisut piginnaasaannik qaffassaanikkut.
Susassareqatigiinneq attakkumavarput, angajoqqat sulineranni meeqqat isumannaatsumik ornigassaqarnissaat tamatta akisusaaffigaarput, taamattumik nunaqarfinni atuareernerup kingorna ornittakkat ulluunerani suliffiup nalaani ingerlalernissaat qulakkeerneqassapput.

Pitsaaliuineq.

Kommune Qeqertalimmi pitsaaliuineq tamanut pitsaamik sunniutilik ingerlanneqarnissaa qulakkeerneqassaaq, taamaaliluni pitsaaliuineq ataavartoq tamanullu peqataaffiusoq anguneqarsinnaalissaaq. Aanngaajaarniutinik imigassamillu atornerluinerup akiorniarnerani pitsaaliuineq susassaqartut qanimut peqatigigalugit akiorniarneqassaaq.

Inuussutissarsiutinik ineriartortitsineq.

Kommune-mi inuussutissariortunut inussiarnernerup qulaajarneqarnerani Business Council sutigut tamatigut suleqatigalugu pissaaq. Inuussutissarsiortunik soqutinnittut pingaanerpaat peqatigalugit aamma attaveqartarfiit atorlugit ataatsimiisitsisarnikkut inuussutissarsiortutut sulinianerit qulaajarneqassapput kiisalu Kommune Qeqertalimmi namminersortunngorniartunut startpakke –p atuutilersinneqarsinnaanissaa sulissutigineqarlunilu misissorneqassaaq, taamaaliornikkut namminersortunngorniartut oqinnerusumik pilertornerusumillu aallartissinnaanissaat qulakkerniarneqassammat. Inerisaanermut tunisassiornermullu akornutaasartoq tassaavoq pitsaasumik sulisinnaassusillit amigaataaneri aamma taakkua misissorneqartassapput sulisinnaasut kajungilersinniarlugit. Immikkoortortat pillugit pilersaarutit pitsaanerusumik takussutissiaralugit aamma saqqummiussisoqartassaaq. Taakkua tunngavigalugit Kommune –mi sanaartorfigissaanerit siunissaq ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu suliarineqassapput. Immikkoortortat pillugit pilersaarutit takussutissiartaasa katitigaaneri eriagisassatut naleqartillugit aamma tunngavigineqassapput, taakkualu takornariaqarnerup ineriartortinneranut iluaqutissiarineqassammata.

Piniarneq aalisarnerlu.

Piniarneq aalisarnerlu pillugit politikki pilersinneqassaaq. Nalitsinni aalisartuuneq piniartuunerlu inuussutissarsiutaavoq pingaarutilik aammalu kulturitsinnut toqqammaviliissuvoq. Tamanna toqqammavigalugu aalisarnikkut piniarnikkullu atugassarisitaasut Kommune Qeqertalimmi pitsaasuunisaat sulissutigissuarput, umiatsialiveqarnikkut, amutsiveqarnikkut, neqitsersuiarfeqarnikkullu, illoqarfinni nunaqarfittatsinnilu tulleriiaaraluta pitsanngorsaassuugut. Kulturitta ataannarnissaanik qulakkeerinnittumik piffinni piniarnikkut inuussutissarsiuteqarfiusuni nalitta pissarititaanik imminut pilersornermi periarfissarititaasut pitsanngorsassavagut, kalaaliminernik tuniniaaffiusin-naasut pitsanngorsarnerisigut. Imminut pilersorneq siunertaralugu piniartut pisaasa pisortat suliffeqarfiini atorluarneqarnerunissaat siunertaralugu suliaqartoqas-saaq. Puisit amiisa tunisaanerisa annertusarnissaat siunertaralugu ameerniartarnermi malitassat nalilersor-neqassapput Naalakkersuisooqatigiit qanimut suleqatigalugit.

Qimmeqarneq.

Qimuttoqarfimmiuuneq pingaartinneqassaaq – ileqqoreqqusat, illoqarfiup iluani qimussit aqqutaasa nalunaasorneqarneri, qimmiliviit nakkutigiuminarsarneri, imiisiviillu pilersinneqarneri aqqutigalugit.

Kikkut tamarmik toqqissisimanartumik angerlarsimaffeqarnissamik pisinnatitaffeqarnerat pitsanngorsarneqassaaq.
Kommune Qeqertalimmi innuttaasut toqqissisimanar-tumik angerlarsimaffeqarnissamik pisinnaatitaaffiat pitsanngorsartuarneqassaaq, siunissami illuliarineqar-tartut tamarmik ineriartornermut atugarissarnermullu naleqquttunik atortorissaafiussasut pingaartillugit ineriartortitsineq ingerlatissavarput. Kommune Qeqerta-limmi eqqakkanut annanullu kuuffilersuinissamik si-unissaq ersarissarlugu pilersaarusiorfigineqassooq. Eq-qakkanik immikkortiterisinnaaneq paasititsiniutigine-qarluni siunissami atulernissaa anguniarneqassaaq. ESANI-mut piginneqataanitta illersornissaa, suliallu taassuma iluatsittumik iluseqarluni ingerlallualernissaa qulakkiissuarput.

Sisoraaserluni majuartaat.

Qeqertarsiarsuarmi sisoraaserluni majuartaatip 2021-miit siunniunneqartut nangillugit suliat ingerlanneqassapput, qulakkeerneqassaarlu uumap qiningaaffiup iluani suliap naammassineqarnissaa.

Kommune Qeqertalimmi Kommunalbestyrelse-mi ilaarsortat Partiit gruppiisa siulittaasui.: